Мэндчилгээ
Монголын ахмадын холбоо /МАхХ/ нь эх орныхоо тусгаар тогтнол, ард түмний сайн сайхны төлөө тэмцэлд зориглон боссон ардын хувьсгалын партизан, баатарлаг эх орончдыг халамжлах, тэдний эрхийг хамгаалах үүрэг зорилготойгоор “Партизаны комисс” нэртэйгээр анх үүсэн байгуулагдсан 94 жилийн түүхтэй байгууллага билээ. Эдүгээ 400.0 мянга шахам ахмад буурлуудынхаа дуу хоолойг төлөөлөн илэрхийлж, тэдний нийтлэг эрх ашгийг нь хамгаалж, нийгэмд эзлэх байр суурийг нь нэмэгдүүлэх, улс орныхоо нийгэм, эдийн засаг, соёлын амьдралд ахмадуудыг өргөнөөр оролцуулж, ахуй амьдралыг дээшлүүлэхэд чиглэгдсэн үйл ажиллагаа явуулдаг бүх аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг, баг, хороод, аж ахуйн нэгж байгууллагад садбар нэгжтэй Үндэсний хэмжээний тогтолцоотой нийгэмд үйлчилдэг Төрийн бус байгууллага болж улам төлөвшин хөгжиж байна.
Монголын ахмадын холбоо нь ахмад настны холбогдолтой хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох, тэтгэвэр тэтгэмжийг нэмэгдүүлэх талаар санал дэвшүүлж, дүгнэлт хувилбар гаргах, холбогдох хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих, ахмад настны асрамж, халамж, амралт сувиллын чиглэлээр төрөл бүрийн хөнгөлөлттэй үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллага, иргэдэд мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгөх, үйл ажиллагааг нь уялдуулан зохицуулах, ахмадуудын амьдралын нөхцөл байдлыг судалж байнгын анхаарал тавих, тэдний ажил, амьдралын арвин туршлагыг залуу хойч үеийнхэнд өвлүүлэх, төрийн болон орон нутгийн захиргааны байгууллагын гүйцэтгэх зарим чиг үүргийг аймаг, нийслэл, сум, баг, дүүрэг, дүүргүүдийн хороо, аж ахуйн нэгж байгууллагуудын ахмадын хороо, зөвлөлүүдээрээ дамжуулан 15 мянга гаруй идэвхтэн, сонгуультан, 460 гаруй ахмадын хөгжлийн төв, ордон, өргөө, клубүүдээр үйл ажиллагаа явуулж байна.
Монголын ахмадын холбоо нь Ахмад настны тухай хуулийн төслийг шинэчлэн боловсруулах ажилд анхнаасаа идэвхтэй оролцсон бөгөөд энэхүү хууль батлагдсанаар ахмад настнуудын нийгмийн хамгаалал, баталгаа улам сайжирч тулгамдсан олон асуудал шийдвэрлэгдэнэ гэж үзэж ач холбогдол өгсөөр ирсэн. Монголын ахмадын төв байгууллага нь Аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг, яам, агентлаг, аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын дэргэдэх ахмадын хороо, зөвлөлийг мэргэжил арга зүйн удирдлагаар шуурхай хангаж, ахмад настан нэг бүрт хүрч, тэднийг бүртгэн судалж, амьдралд нь дэм тус үзүүлэх, чөлөөт цагийг нь ая тухтай өнгөрүүлэх чиглэлээр нийгэм, соёл, урлаг, спортын олон төрлийн өргөн далайцтай ажлуудыг зохион байгуулж, хөдөлмөр эрхлэлтийг нь дэмжиж зуучлан зохицуулах, Ахмад мэргэжилтний зөвлөхийн үйлчилгээний шинэ хэлбэрийг хөгжүүлэх, хөдөлмөр, тэмцлийн түүхэн гавьяаг алдаршуулах, тэдний арвин баялаг туршлагыг залуу хойч үедээ өвлүүлэн эзэмшүүлэх талаар онцгойлон анхаарч ажиллаж байна.
Монголын ахмадын холбооны зорилго, зорилт, бодлого, үйл ажиллагааны холбогдолтой мэдээлэл лавлагаа, ахмадын байгууллагуудаас Үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх, зохион байгуулахаар төлөвлөж буй ажил, арга хэмжээний ололт, амжилт, хуримтлуулсан туршлага гэхчилэн сонирхсон бүхий л асуудлаар манай цахим сайтад зочилж бидэнтэй ажил хэрэгч хамтын ажиллагаа өрнүүлэх боломжтойг дурдахад нэн таатай байна.
Сайн үйлс бүхэн дэлгэрэх болтугай.
Хүндэтгэсэн,
Монголын ахмадын холбооны ерөнхийлөгч Ц.Сүхбаатар
МОНГОЛЫН АХМАДЫН ХОЛБООНЫ ҮҮСЭЛ, ХӨГЖЛИЙН ТҮҮХЭН ЗАМНАЛ
Эх орныхоо тусгаар тогтнол, ард түмний эрх чөлөөний төлөө тэмцсэн Ардын хувьсгалын ахмад партизан баатарлаг эх орончдыг халамжлах, тэдний эрхийг хамгаалах үүрэг зорилготойгоор тэр үеийн Улсын бага хурал, Ардын засгийн газар Партизаны хэрэг эрхлэх комисс-ыг 1931 онд байгуулсанаар эдүүгээгийн Монголын ахмадын холбооны үндэс суурь тавигдсан түүхтэй.
Хожим нь улс орныхоо хөгжил, дэвшилд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан ахмадуудаа хүндэтгэх, залуу хойч үеийг тэдний хөдөлмөрч, дайчин уламжлалаар хүмүүжүүлэх, ахмад настанд тавих анхаарал халамжийг дээшлүүлэх зорилгоор 1968 онд дээрх комиссыг тэр үеийн БНМАУ-ын Ардын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дэргэдэх “Хувьсгалт тэмцлийн ахмад зүтгэлтний хороо” болгон өргөжүүлэн зохион байгуулж ажиллуулсан байдаг.
Мөн түүнчлэн тэтгэвэрт гарсан нийт ахмад настны нийтлэг эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, ахмад настны нийгмийн хамгааллыг сайжруулахтай холбогдсон бүхий л асуудлыг Төрийн нэрийн өмнөөс эрхлэн гүйцэтгүүлэх зорилгоор 1988 оны 3 дугаар сарын 25-нд Монголын ахмадын холбоо /МАхХ/ болж шинэчлэгдэн зохион байгуулагдсан болно. Ингэснээр Монголын ахмадын холбоо нь улс орны хөгжлийн түүхэн үе шатны ахмад настны талаар дэвшүүлсэн зорилтыг хэрэгжүүлэхэд бүхий л үйл ажиллагаагаа чиглүүлэн зорилго, зорилт, өөрийн удирдлага зохион байгуулалтыг байнга боловсронгуй болгон хөгжүүлсээр ирсэн 90 шахам жилийн түүхэн замналтай нэгдмэл зорилго, нэгдсэн зохион байгуулалттай Үндэсний хэмжээний тогтолцоо бүхий Монголын анхны төрийн бус иргэний нийгмийн ууган байгууллага болон төлөвшиж хөгжиж ирсэн болно.
МОНГОЛЫН АХМАДЫН ХОЛБООНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
Монголын ахмадын холбоо /цаашид МАхХ гэнэ/ нь Монгол улсын Үндсэн хууль, Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн тухай хууль, Төрийн бус байгууллагын тухай хууль, Ахмад настны тухай Монгол улсын хуулийн дагуу зохион байгуулагддаг ахмад настны нийтлэг эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг улсын хэмжээнд төлөөлж ахмад настны талаарх төрийн тодорхой чиг үүргийг гэрээлэн хариуцаж гүйцэтгэдэг нийгэмд үйлчилдэг Үндэсний хэмжээний төрийн бус байгууллага-хуулийн этгээд мөн билээ.
МАхХ-ны эрхэм зорилго нь: Монголын нийт ахмад настнуудын эрх, нийтлэг эрх ашиг, эрүүл мэндийг хамгаалж, тэдний ая тухтай амьдрах нөхцөл боломжийг бүрдүүлэхэд чиглэгдсэн үйл ажиллагааг зохион байгуулах, ахмад настны тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан төр, засгийн хууль, тогтоол, шийдвэрүүдийн хэрэгжилтэд хяналт тавих, ахмад настны тэтгэвэр, тэтгэмж, халамж, хөнгөлөлт, үйлчилгээний чанар хүртээмжийг сайжруулахад дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.
МАхХ-ны үндсэн зорилт нь: Ахмад настнуудын эх орноо хөгжүүлэх, төр, нийгмийн ажил үйлсэд оролцож хувь нэмрээ оруулах чин хүсэл, санал санаачилгыг төр, засагт уламжлан хүргэж, төрийн тодорхой чиг үүргийг гэрээгээр хариуцан гүйцэтгэх ажлыг улсын хэмжээнд удирдан зохион байгуулж хэрэгжүүлэх, төр, нийгэм, ахмад, залуу, хойч үеийн залгамж холбоог бэхжүүлэн хөгжүүлэх үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд оршино.
МАхХ нь ахмад настны зүгээс хөдөлмөр, хамтын хүчээ хорших замаар өөрсдийн ахуй амьдралаа дээшлүүлэх, эрүүл мэндээ хамгаалуулах, асрамж халамж үйлчилгээ авах, тэдний эрхийг хангуулах үндсэн дээр холбогдох төр, захиргааны болон мэргэжлийн байгууллага, иргэдтэй ажил хэргийн холбоо тогтоож төр, иргэн, хувийн хэвшлийн түншлэлийг хөгжүүлэхэд санаачилга гарган идэвхтэй хамтарч ажиллахыг эрхэмлэдэг.
МАхХ залуучууд, хүүхэд, өсвөр хойч үедээ эх оронч үзлийг төлөвшүүлэх, ахмад үеийнхний ажил амьдралын баялаг туршлага, өв уламжлал, ёс заншил, зан суртахуун, хөдөлмөрч чанарыг өвлүүлэхийг зорьдог байна.
МАхХ-ны уриа: “АХМАДЫН ЗАМНАЛ-АЛТАН СУРГАМЖ МӨН”.
МАхХ-ны үйл ажиллагааны зарчим:
- Ахмад настны яс үндэс, нийгмийн гарал, шашин шүтлэг, үзэл бодол, нас хүйс, мэргэжил боловсрол, эрхэлж байсан ажил хөдөлмөр зэргээр нь үл ялгаварлан ахмад настан бүрт тэгш үйлчилнэ.
- Үндэсний хэмжээний удирдлага зохион байгуулалт, түүхэн уламжлал, зарчим, хэм хэмжээг тогтоосон үйл ажиллагааны дүрмээ бүх шатанд чанд мөрдлөг болгодог байна.
- МАхХ үйл ажиллагаагаа нээлттэй, ил тод явуулна.
- МАхХ төлөөллийн байгууллагуудаараа дамжуулан нийт ахмадууддаа ажлаа тайлагнадаг байна.
- МАхХ гишүүнчлэлгүй, татвар хураамжгүй байна.
МАхХ-ны бүрэн эрх
- Ахмад настны тэтгэвэр, тэтгэмж, бодит орлого, амьдрал ахуйн нөхцөл, тэдний өмнө тулгамдаж буй асуудлаар МАхХ судалгаа хийж, холбогдох байгууллагуудтай хамтран асуудал боловсруулан төр, засгийн дээд байгууллагуудад тавьж шийдвэрлүүлэх;
- Ахмад настны нийгмийн хамгаалалтай холбогдон гарсан хууль, тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, ахмадын санг бүх шатанд байгуулж, зохих журмын дагуу ажиллуулах, тэдэнд нэмэгдэл тэтгэвэр, тэтгэмж олгуулах, бусад хөнгөлөлт, туслалцаа үзүүлэх талаар зохих байгууллагад нь шаардлага тавих;
- Ахмадуудын нэр төр, алдар гавьяаг дурсан тэмдэглэх, тэдэнд хүндэтгэл үзүүлэх, хөдөлмөрийн алдрыг түгээн дэлгэрүүлэх, тэдний эрдэм оюун, ур ухаан, арвин баялаг туршлагаас суралцуулах ажлыг төрийн болон төрийн бус байгууллага олон нийт, иргэний нийгмийн байгууллага, аж ахуйн нэгж газруудтай хамтран зохион байгуулах, тэдний дэмжлэг оролцоотойгоор ахмад настнуудад хөнгөлөлт тусламж олгох ажлыг санаачлах;
- Өмчийн төрөл бүрийн хэвшлийн ахмадын амралт, сувилал, асрамжийн газар, халамжийн төв, энэрлийн сан болон төрийн ба төрийн бус байгуулагуудтай ажил төрлийн холбоо тогтож, хамтран ажиллах;
- Ахмад настныг тэтгэж, асрах үүрэг бүхий байгууллага, иргэдээс үүргээ биелүүлэхэд нь дэмжин тусалж, арга арга зүйн зөвлөгөө өгөх;
- Геронтологийн төвтэй хамтран ажиллах, ахмад настанд үнэ төлбөргүй буюу хөнгөлөлттэй үйлчилдэг эмнэлэг, сувиллын газрыг өргөтгөх, шинээр байгуулах, тэдний эрүүл мэндийг нөхөн сэргээх, эрт өтлөлтөөс сэргийлэх, эрүүл урт наслахтай холбогдсон арга хэмжээг зохион байгуулахад идэвхтэй оролцох;
- Ахмадуудыг өөрийнх нь хүсэлтийн дагуу үйлдвэрлэл-үйлчилгээ, бизнес дангаараа болон хоршиж эрхлэхэд нь арга зүйн дэмжлэг туслалцаа үзүүлэх;
- Ахмад мэргэжилтний зөвлөх үйлчилгээг шинэ агуулгаар баяжуулан оновчтой хэлбэрээр хөгжүүлэх;
- Ахмад настнуудын амралт, чөлөөт цагаа зөв зохистой ашиглах, соёл урлаг, эрүүл мэндийн хөдөлгөөнт дасгал, аялал зугаалганд идэвхтэй оролцуулж хөдөлгөөний хомсдол, зохисгүй хооллолт, сэтгэл санааны гансрал, элдэв өвчин эмгэгээс сэргийлэн хамгаалах тухай шинжлэх ухааны ололт нээлт, олон улсын туршлагыг эрдэмтэн эмч, мэргэжилтнүүдийн өргөн оролцоотой ахмадын бүх шатны байгууллагад сурталчлан хэрэгжүүлэх нөхцөл бололцоог бүрэлдүүлэх;
- Ахмад настанд хууль ёсны эрхээ хамгаалах мэдлэг, чадамж олгох, мэргэжлийн өмгөөлөл, эрх зүйн туслалцаа үзүүлэхэд туслах, шаардлага тавих;
- Ахмад настны нийтлэг эрх ашгийг хамгаалахтай холбогдсон асуудлаар Олон улсын байгууллагаас баталж гаргасан конвенц, зөвлөмжүүдийг Үндэсний хууль тогтоомжоор баталгаажуулж, мөрдүүлэх талаар санал, санаачилга гаргах;
МАхХ-ны бүтэц, удирдлага, зохион байгуулалт
МАхХ нь нутаг дэвсгэр, засаг захиргааны зарчмаар болон аж ахуйн нэгж байгууллагыг түшиглэн байгуулагдсан Ахмадын байгууллагуудаас бүрдэнэ.
